موارد مهم خودشناسی

روانشناس کیست و چه کمکی میتواند به ما میکند؟ روانشناس کسی است که اختلالات شناختی و رفتاری را مدیریت یا درمان می کند. حالا اختلال یعنی چی؟ افراط یا تفریط در هر فعالیتی که عملکرد روزانه ما را بر هم بزند اختلال نام دارد. امروزه یکی از بزرگترین معضلات انسانی شاید پس از برطرف کردن مراحل اولیه و نیازهای اولیه خود مثل خوراک، پوشاک و پس از آن امنیت، احساس نیاز به شناخت خود و رشد در این زمینه است. هر موجود انسانی که از هویت مستقل انسانی برخوردار است، به عنوان انسان نیاز مبری به شناخت خود و احساسات خود دارد.این که ما بدانیم چه کسی هستیم، چه چیزی میخواهیم و یا در این دنیا چه نقش و هدفی داریم و یا در سطحی ترین شکل خود، فقط بتوانیم احساساتمان را بشناسیم و در ارتباط با احساساتمان رشد را تجربه کنیم، یک نیاز انسانی است که در این شناخت نیاز به راهنمایی یک کلینیک روانشناسی داریم.

کسی که بتواند ما را از سرگردانی شناخت خودمان و این احساس که کلاً چه کسی هستیم و چه کاری باید انجام بدهیم نقش دارد، روانشناس است.

روانشناس کیست و چه کمکی میتواند به ما میکند؟

در موارد بسیار متفاوت یک مشاور روانشناس وظیفه درمان را به عهده دارد. درمان اختلالات شخصیتی و بیماری های روانی که دسته بندی مشخص خود را دارند نیز وظیفه یک روانشناس است که میتواند با تشخیص اولیه صحیح و پس از آن مبادرت در درمان مراجع را به سمت بهبود ببرد.مشاور روانشناس در زمینه مشاوره فردی و همچنین زوج یک وظیفه مهم دیگر را هم ایفا میکند، مشاور روانشناس میتواند با راهنمایی دقیق و مهم و بجا افراد را از گمراهی و یا سردرگمی دور کرده و یک راه مناسب و یا یک نگرش و بینش مناسب جلوی پای مراجع خود بگذارد.

مراجعی که همیشه یک بینش داشته و مسیله خود را سالهای سال از یک جهت دیده و هیچ راهی را نمیتواند برای بهبود مسئله خود پیدا کند، لازم است با مشاوره گرفتن از یک روانشناس با مهارت راه جدید تری را امتحان کند و یا بشناسد، که همان تغییر نگرش و ایجاد بینش جدید است. که به وسیله آن هر چند که مسئله هنوز در جای خود باقی است اما با تغییر نگرش یکباره بهبود پیدا میشود.که تنها یک روانشناس از پس آن بر میآید. روانشناسها با گذراندن دوره های درمانی و شناخت دوره هاو گذراندن واحد های درسی مربوطه، با این علم آشنا میشوند و به نوعی با میل قلبی و زمینه روانی که باعث میشود به درمان های روانی کشش پیدا کنند، به درمان مراجعین میپردازند.

همانطور که یک متخصص قلب و یا مغز میتواند فردی را از مرگ نجات دهد، یک روانشناس با مهارت میتواند افراد زیادی را از احساس گناه، افسردگی، میل به خودکشی و یا دیگر کشی، نجات دهند. در واقع وظیفه خطیر یک روانشناس بالینی در بهبود وضعیت اجتماع و یک شهر و یا یک جهان بسیار چشم گیر است.

یک اجتماع پیش از آنکه به آسیب رسیدگی کند باید فردی را در خود داشته باشد که آسیب ها را بشناسد و از پیدایش آن جلوگیری کند. هر چقدر افراد یک جامعه آسیب ها را بهتر بشناسند و بدانند که چگونه میتوانند از آن دور باشند (که وظیفه روانشناس آن جامعه است) جامعه سالم تر و رو به رشد تری خواهیم داشت.

مسئله زندان، طلاق، خودکشی از مسائلی هستند که با وجود یک روانشناس بالینی در بستر جامعه و در خانواده ها باعث میشود به درصد کم تری برسند و سلامت روان و روابط را در افراد یک جامعه به وجود بیاورد و روانشناس ها آموزگاران روان و رشد آن هستند و با تلاش آنها جامعه میتواند سلامت روان را بشناسد و به راه هایی که منجر به سلامت روان و آرامش فردی و اجتماعی میشود دست پیدا کند.مراجعین مشاورها غالباً مشکلات جدی در زندگی خود ندارند و بیشتر به دنبال حل مسألۀ سادۀ خود یا گرفتن راهنمایی هستند.

مشاور بیشتر به مراجع کمک میکند انتخابهای مناسبی داشته باشد اما اگر مراجع در گذشته انتخابهای اشتباه متعددی داشته است نیازمند تحلیل دقیق تر و ریشه یابی مسأله توسط روانشناس است.

مشاور کمتر به گذشته و ریشه یابی مسائل می پردازد.

مشاور نمی تواند اختلالات روانشناختی را درمان کند و این کار بیشتر در حیطۀ شغلی روانشناس و روانپزشک است.

عمدتاً مراجعان دو کلمه روانشناس و مشاور را به جای هم به کار می برند و بیشتر آنها چه به روانشناس مراجعه کنند چه به مشاور میگویند: «پیش مشاور می روم.» حتی گاهی خود روانشناسان و مشاوران هم این دو کلمه را به جای هم به کار می برند.به روانشناس مراجعه کنم یا مشاور؟

به طور خلاصه باید گفت اگر به راهنمایی و مشاوره دربارۀ یک موضوع مشخص _ بدون وجود مشکلات جدی در حال حاضر و گذشتۀ خود _  نیاز دارید، می توانید از مشاور کمک بگیرید. اما اگر مشکلی دارید که تا حدی جدی است و یا در گذشته هم کم و بیش وجود داشته و یا چندین مسأله و مشکل مختلف دارید، بهتر است به روانشناس مراجعه کنید.

به عبارت دیگر اگر زندگی عادی شما تحت تأثیر مشکل یا مشکلاتی قرار گرفته بهتر است به روانشناس مراجعه کنید اما اگر در روند زندگی عادی شما مشکلی وجود ندارد و فقط به دنبال حل یک مسألۀ جزئی هستید، مشاور می تواند به شما کمک کند.

جمع بندی و سخن پایانی

در این مطلب سعی کردم به طور مختصر به این سؤال پاسخ دهم که تفاوت روانشناس و مشاور چیست؟ و همانطور که گفته شد روانشناس در حل مشکلات جدی تر و اختلالات روانشناختی و مشاور در کمک به فرد در تصمیم گیری تبحر بیشتری دارد. البته هر دو رشته با هم همپوشی دارند و دروس مشترک زیادی در طول تحصیل دارند.

همپوشی این دو رشته به خصوص در کشور ما بیشتر به چشم می آید و فعالیت ها و پذیرش مراجع از طرف آن ها تفاوت زیادی با هم  ندارد. دو عنوان مشاور و روانشناس هم معمولاً به جای هم به کار برده می شوند! (هر چند چنین کاربردی غیر حرفه ای و غیر علمی است).

در انتها در صورتی که نیازمند به کمک حرفه ای هستید برای آن که بتوانید به فرد مناسبی مراجعه کنید، در انتخاب خود به تفاوت روانشناس و مشاور و تفاوت روانشناس و روانپزشک توجه کنید و پیشنهاد می کنم مقالۀ «ویژگی های یک روانشناس خوب» را مطالعه نیز فرمایید. در صورتی که درباره این مطلب سؤالی داشتید می توانید در بخش کامنت های همین مقاله مطرح کنید.